لحظه های زندگی تان را دریابید
زودتر از هرشب رسیده بودم. پیچ ضبط را پیچاندم: دامن کشان رفتی، دلم زیر و رو شد، آخ دلم زیر و رو شد... چشم حرامی با حرم روبرو شد، بیا برگرد خیمه ای کس و کارم، مرا تنها نگذار ای علمدارم...
شب عاشورای 99. بعد این همه سال دیشب تنها شبی بود که وقتی داستان عاشورا را می شنیدم بارها و بارها آرزوی مرگ کردم. اینکه چرا هرسال این داستان را می شنیدم ولی باز هم زنده بودم تمام ذهنم را دیشب به خود مشغول کرده بود.
من که چهارده سال از عمرم را در روان شناسی و دین توامان خرج کرده ام؛ هم درس حدیث خواندم و هم درس روان شناسی؛ همیشه بین این دو تلفیق زده ام. هیچ وقت دلم نخواسته عنوان کنم که مثلاً در تمام این سالها چقدر کتاب خواندم و چقدر همیشه مشتاق دانستن و آموختن بوده ام. چقدر دوست داشتم تمام ساعات روزم در کتابخانه و کتاب خواندن بگذرد چون این عطش دانستن و کشف کردن درونم هیچ گاه خاموش نشده است. اما حکایت این چندسال انتهایی زندگیم را نفهمیدم. چرا چنین شد؟ چرا آن شد؟ چرا و چرا؟ بارها به خودم فکر کردم. به اشتباهاتم بیشتر تا به کمالات و افاضات معنوی و علمی ام. اما هنوز هم خودم را همان قدر نفهم می دانم که در ابتدای راه 18 سالگی ایستاده بودم. آنجا هیچ نمی دانستم. دقیقاً هرچه بیشتر خواندم تا به این سن بیشتر فهمیدم هیچ نمی دانم و همیشه با خودم فکر میکنم روزی که از دنیا بروم باز هم نفهم از دنیا خواهم رفت. نفهم نه به معنای نادان یا احمق بلکه به معنای اینکه با وجود اینکه اینهمه سال خواندم و خواندم ولی باز هم بسیاری کتابها هست که نخوانده ام و بسیاری از خوانده هایم بوده که عمل نکرده ام.
همیشه روزهایی که احساساتم جریحه دار شده در خاطرم مانده است. روان شناسی می گوید: زمانی که شما در اتفاقی تلخ از زندگی واقع می شوید و احساس ناکامی، بی ارزشی و بن بست را تجربه می کنید در این هنگام چون احساسات شما جریحه دار می شود آن اتفاق تا زمانی که زنده باشید در خاطرتان خواهد ماند و دین می گوید: زمانی که شما در لحظات مرگ واقع می شوید تمام لحظات سختی از زندگی را که از تولد تجربه کرده باشید درک خواهید کرد. احساسات قصه ی عجیبی است. شاید اینجا جایش نیست بگویم اما زمانی که زن و شوهری برای مشاوره مراجعه کرده بودند (سالها قبل) آقا میگفت: من که چیزی نگفتم؛ فقط چند تا فحش و توهین بوده! و البته این داستان بارها و بارها تکرار شده بود. زمانی که با خانم صحبت شده بود: خانم میگفت: تمام احساسات من را پایمال کرده است. فحش های رکیک دادن و بددهنی بماند، دست به زن داشتن را چگونه تحمل می کنم؟
مشاور در پاسخ می گفت: دیگر قرار بوده چه گفته شود؟ چطور میتوان انتظار داشت که وقتی احساسات یک زن جریحه دار می شود، باز هم بتوان به زندگی امیدوارش کرد. من بارها و بارها این داستان را از زبان زنان زیادی شنیده ام!
زمانی که ما درکی از احساسات نداشته باشیم و تفکر ما سطحی باشد، همین قدر ساده به داستان نگاه می کنیم. به قولی که میگویند: آب ریخته را نمی شود جمع کرد، داستان احساسات همین است. احساسات را نمی توان عوض کرد. داستان عاشورا بازی احساسات است. داستان بغض و کینه و نفرت که تبدیل به انکار کردن و خوبی آدمهایی بود که بهترین انسانها بوده اند. این داستان از ذهن زمین و زمان پاک نمی شود. بازی احساسات ما هم همین است. چیزی را نمی شود عوض کرد. وقتی با آدمهایی مواجه می شویم که احساسات شان جریحه دار می شود ساعتها و جلسات زیادی به روان درمانی احتیاج دارند تا بتوانند ظلم یا قصه های تلخ زندگی شان را که آسیب دیده اند فراموش کنند که البته فراموش هم نمی شود.
این چندشب که فرصتی بود تا قصه ی عاشورا را دوباره زنده کنیم چندشب پیاپی مدام در ذهنم به این فکر کردم که داستان حربن ریاحی از کجا شروع شده بود؟ چه شد که در همان چندلحظه تصمیم گرفت به سعادت برسد و راه شقاوت را بر خودش حرام کند؟ او که فریفته ی سپاه دشمن شده بود و کمر همت برای به شهادت رساندن امام حسین علیه السلام بسته بود در آن لحظات آخر چه بر او گذشت که تصمیمش عوض شد؟
به هیچ نتیجه ای جز اینها نرسیدم:
1-تمام زندگی ما در چند لحظه رقم میخورد. همیشه این لحظات مهمند. داستان احساسات را گفتم که به اینجا برسانم که چطور آن لحظاتی که بار احساسات روی قلب زیاد می شود، می تواند از ما انسانی دیگر بسازد. احساس بغض و کینه یا نفرت از ما دشمنی می سازد که ممکن است ما را تبدیل به یک قاتل کند و از یک طرف احساسات لطیف، واقعی و رافت قلب میتواند یک نفر را به صراط مستقیم هدایت کند. حس غرور، حس خشم، حس نفرت، حس کینه، تمام حس های منفی که بر ما غالب می شود میتواند در یک لحظه آنقدر ما را هدایت کند که مسیر زندگی مان را عوض کند و به جای آنکه انسانی اثرگذار باشیم، تبدیل به انسانی شویم که نه تنها دوست داشتنی نخواهیم بود بلکه چه بسا راه مستقیم و شنیدن حق نیز بر ما بسته شود.
قصه ی زندگی دیگران همیشه پر از تجربه است. دقت کنید اینهایی که چیزی را از دست می دهند اگر از آنها بپرسیم چه شد و چرا؟ دقیقاً حرف از لحظاتی می زنند که اگر بهتر عمل کرده بودند نتایج زندگی اکنون شان این نبود.
2-مهم نبود حر که بود! لحظات آخری که سرنوشتش تعیین می شد همان لحظه برای تمام عمرش کافی بود. چه بسیار کسانی که مدعی دین بوده اند، یا اینکه هستند اما این داستان ما بهتر و برتریم و دیگران بدتر همیشه درون عده ای وجود داشته و دارد تا آنقدر به اعمال خود غره شوند که فراموش کنند اصل کدام است و داستان زندگی ما چیست؟ چه راحت هستند عده ای که همیشه نسبت به اعمال خود و دیگران نقادان ماهر و سرزنش کنندگان زبردستی هستند. فرقی هم نمی کند از کدام سمت باشند.غرور و حس برتری در هر کسی نسبت به شخصیت و مهارت و توانمندی ها و موقعیت هایی که دارد اگر این چنین رفتاری داشته باشد به مراتب وجود دارد و این شیطان درونی و نفس ماست که داستان بهتری و برتری را برای ما و زیرسوال بردن دیگران می سازد.
3-قضاوت دقیقاً از همین نقطه شروع می شود: بهتری و برتری من نسبت به دیگران. آن وقت است که به خودم اجازه می دهم برطبق خط کشی های خودم دیگران را شماتت کنم. وگرنه چه بسیار آدمهای خوب و مخلصی در این دنیای بی ارزش بوده اند که در اوج خوش اخلاقی و تواضع و رفتار خوب نسبت به دیگران زیسته اند.
4- همه چیز همین لحظه است. ما ممکن است در این لحظه باشیم و در لحظاتی دیگر نباشیم. پس چه خوب که در لحظات همیشه رفتار صحیح و مناسب را به دور از احساسات که برگرفته از نفس ماست انتخاب کنیم. چه خوب گفته اند صفت عاقل را که: چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی. یعنی اگر کسی عاقل باشد و صفت عقل او برتری به احساساتش داشته باشد رفتار و عملی از او سر می زند که باعث پشیمانی و عذرخواهی نباشد.
امیدوارم در زندگی تان طوری زندگی کنید که نسبت به تصمیمات گذشته تان و زندگی و عمری که از کف رفته احساس پشیمانی و سرزنش خود نداشته باشید!انشالله عاقبت داستان زندگی من و شما هم بحق این روزهای عزیز ختم به خیر و سعادت باشد.
