اثرات کمبود عزت نفس در زندگی چیست؟

کمبود عزت نفس و فشار مقایسه خود با دیگران

کمبود عزت نفس باعث می‌شود به جای مقایسه‌ی وضعیت امروز خودمان با گذشته‌ی خودمان، به صورت دائمی مشغول مقایسه‌ی خودمان با اطرافیان باشیم. اگر چه به عنوان شعار، همه بلدند از این حرف‌ها بزنند، اما برای پیدا کردن کسانی که جرات و توانمندی دارند که خود را با دیگران مقایسه نکنند، باید چراغ در دست بگیرید و دور شهر بگردید و آخر کار هم، احتمالاً ناامید به خانه بازگردید.

کمبود عزت نفس و نقش آن در تصمیم گیری

کمبود عزت نفس، موجب می‌شود در تصمیم گیری‌ها، برای دانش، نگرش، تجربه و الگوهای ارزشی خودمان،‌ به اندازه‌ی دیگران، اعتبار قائل نباشیم و به همین دلیل، برای اطرافیان سهمی بیش از آنچه باید، در تصمیم‌گیری‌های شخصی خود قائل شویم.

عزت نفس پایین فشار جامعه را بر ما افزایش می‌دهد

کمبود عزت نفس باعث می‌شود که برای استعدادها و توانمندی‌های خودمان ارزش کمتری قائل باشیم و بیشتر ببینیم جامعه به چه استعدادها و توانمندی‌هایی، تمایل دارد. همه‌ی ما این جمله‌ی درست را شنیده‌ایم که  در جامعه‌ای که هیچ کس بر اساس استعدادهایش کار و زندگی نمی‌کند، همه بیکار و مرده‌اند.

تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس

آنچه به عنوان اعتماد به نفس پایین ما را نگران می‌کند، عموماً (و البته نه همیشه) می‌تواند حاصل عزت نفس پایین باشد.

عموماً آنچه به عنوان کمبود اعتماد به نفس می‌شنویم، و می‌بینیم که اکثر مردم برای بهبود اعتماد به نفس تلاش می‌کنند، بیش از آنکه واقعاً از جنس اعتماد به نفس باشد، میوه‌ی نامطلوبی است که از ریشه‌ی عزت نفس پایین روییده است و ما به جای درمان ریشه، در تلاش برای بهبود میوه هستیم.

کمبود عزت نفس مانع توسعه مهارتهای ما می‌شود

بسیاری از مهارت‌هایی که ما در آنها قوی نیستیم، یا برای بهبودشان تلاش کرده‌ایم اما موفق نبوده‌ایم، در کنار علت‌های مختلف، عموماً با عزت نفس پایین هم گره خورده‌اند.

کسی که عزت نفس پایین دارد، هنگام سخنرانی، ارزش و اعتبار وجود خودش را در گرو قضاوت مخاطب می‌بیند.

پس هر شکستی – که اجتناب ناپذیر هم هست – نه تنها او را به تمرین بیشتر ترغیب نمی‌کند، بلکه انگیزه‌ی او را از تلاش برای بهبود در سایر حوزه‌های زندگی نیز می‌گیرد.

کمبود عزت نفس موجب افراط و تفریط در انتقادپذیری می‌شود

بسیاری از ما به دلیل عزت نفس پایین، نقد‌های عالمانه‌ی دیگران را نمی‌پذیریم و بسیاری دیگر، به دلیل عزت نفس پایین، جرات رد کردن نقد منتقدان را نداریم.

انتقادناپذیر بودن به صورت مطلق، و احترام به نقد همه‌ی افراد، شاخصی قطعی از ناهنجاری در حوزه‌ی عزت نفس است.

کافی است به تعاملات انسانها در شبکه های اجتماعی سر بزنید تا این ناهنجاری‌ها را که گاه خود را در لباس فرهنگ و شعور و گاه در لباس خشونت پنهان می‌کنند، ببینید.

آدمهای با ارزش

لایقانه زیستن و خود را به هر قیمتی نفروختن حاصل احساس اطمینان به ارزشمند بودن خود است. اینکه کسی با آگاهی از توانایی‎های بالقوه، مهارت‎ها، استعدادها، امکانات و شرایط خود بداند لایق این است که چطور زندگی داشته باشد، با چه کسانی معاشرت‎هایش را ضمیمه‎ی روزمرگی‎هایش کند تا مورد سوءاستفاده‎ی دیگران نباشد. اشتباه نکنیم. این احساس ارزشمندی اینگونه نیست که ما را دچار غرور کند، اینکه دیگران را بی‎ارزش کنیم. نه ابداً. اتفاقاً او که حس ارزشمندیش را با امکانات ظاهری مثل تحصیل، پول، مقام، موقعیت، امکانات توی سر دیگران می‎کوبد و به این وسیله احساس برتری دارد و جایی هم پا بدهد، شما را تحقیر می‎کند. این فرد از درون حس بی ارزشی را با خودش حمل می کند. بالا آمده ولی با اینها. خلاهای روانیش را به این وسیله جبران می‎کند. توسر ی‎خوری‎هایی که از دیگران خورده بیشتر باعث شده خودش را به اینجا برساند تا انتقام بگیرد.

احساس ارزشمندی یک حس درونی است و این حس درونی قابل انتقال به دیگران است. ما در رفتار و گفتارمان این را به دیگران منتقل می‎کنیم.مطمئناً اگر شما با آدمهای ارزشمند معاشرت داشته باشید، هیچ وقت در شرایطی قرار نمی‎گیرید که احساس کنید کوچک شده‎اید، توی سرتان خورده، حس مقایسه ندارید و از این معاشرت پی به توانمندی‎های خودتان نیز خواهید بُرد. در معاشرت با آدمهای ارزشمند لازم نیست نقش بازی کنیم.خودمان نباشیم. از نشان دادن خود واقعی‎مان، ترسی نداریم و بلکه شهامت و جسارت‎مان در ابراز وجود هم بیشتر خواهد شد.

بودن در کنار آدمهای ارزشمند، شما را متواضع‎تر، افتاده‎تر، شجاع‎تر، بااعتماد به نفس‎تر و توانمندتر می‎کند. مراقب باشید در تله‎های روانی آدمهایی نیفتید که از درون احساس ارزشمندی ندارند و جبرانش را با امکانات بیرونی‎شان به نمایش می‎گذارند که اگر کمی به رفتارشان دقت کنید خواهید دید این معاشرت ثمره‎ای جز حس تحقیر ندارد.

آدم ارزشمند درصدد تخریب کسی نیست. جمله‎ی من بهترم و تو بدتر(از هر لحاظی: مادی، معنوی، تحصیلی،خانوادگی، شغلی، اجتماعی و...) دستاویز گفتاری افرادی است که حس بی‎ارزشی را با خودشان حمل می‎کنند.

خداوند فرمود: إنَّ أکرَمَکُم أتقاکُم؛ بهترین شما، باتقواترین شماست.

مراقب باشید آدمهای توخالی را تعقیب نکنیم!