حرف های دوستانه من با شما در رابطه با خودشیفتگی و ارتباط با این افراد

همانطور که خودشیفتگی بیماری روانی آسیب زایی است چه به خود و چه به دیگران به همان میزان ارتباط با افراد خودشیفته کار بسیار دشواری است. چرا که آنها توانایی نادیده گرفتن احساسات طرف مقابل را به این واسطه دارند و ممکن است ضربه‎های روانی جبران ناپذیری به اطرافیانی که با آنها در ارتباط است، وارد سازند. شخصیت‎های خودشیفته، همواره به خودشان اجازه می‎دهند تا شخصیت دیگران را تخریب کنند و اگر جایی بر خلاف میل‎شان، کاری صورت گیرد به شدت با آن برخورد و مبارزه می‎کنند تا نظر خود را تحمیل کنند. مراقب باشیم در ارتباط با این افراد زیاده روی نکنیم چرا که ممکن است صدمات روحی زیادی به واسطه ی این رفتارشان به شما وارد سازند....

روان درمانی

درمان اختلال شخصیت خودشیفته دشوار است؛ چون اگر قرار است پیشرفتی در کار حاصل شود، بیمار باید از خودشیفتگی خود دست بردارد. روانپزشکانی مثل اتوکرنبرگ و هاینتس کوهوت رویکردهای روانکاوانه را برای اصلاح این بیماران پیشنهاد می‌کنند، اما برای آنکه معلوم شود اصلا چنین تشخیصی معتبر هست یا نه،‌ و اگر معتبر است بهترین درمانش کدام است، هنوز پژوهش های بیشتری باید صورت گیرد. برخی بالینگران گروه درمانی را برای بیماران خود توصیه می‌کنند تا آنها بتوانند چگونگی مشارکت با دیگران را یاد گرفته و تحت شرایط ایده‌آل، ‌واکنشی توام با همدلی نسبت به دیگران نشان دهند.

 وقتی برای کمک به این افراد از رواندرمانی استفاده می‌شود، معمولا روی خودبزرگ بینی، حساسیت بیش از حد به ارزیابی شدن از سوی دیگران، و عدم همدلی از دیگران تمرکز می‌شود. در شناخت درمانی تلاش می‌شود تا باورهای غلط یا خیالبافی‌های این افراد با تمرکز روی تجربه‌های لذتبخش روزمره و واقعا قابل وصول جایگزین شوند. برای کمک به این افراد در جهت مواجه شدن با انتقاد دیگران و قبول آن، از استراتژی‌های مقابله‌ای، مثل ریلکسیشن استفاده می‌شود. یکی دیگر از اهداف رواندرمانی‌ این است که به این افراد کمک شود روی‌ احساسات دیگران تمرکز کنند. چون این افراد در مقابل دوره‌های افسردگی شدید بسیار آسیب پذیر هستند، مخصوصاً در میانسالی، افسردگی آنها نیز مورد رواندرمانی قرار می‌گیرد. با این حال، هرگونه نتیجه گیری درباره تاثیر اینگونه رواندرمانی در اختلال شخصیت خودشیفته، غیر ممکن است.

مدل شناختی اجتماعی

کارولین مورف و فردریک رودوالت(۲۰۰۱) مدلی برای اختلال شخصیت خودشیفته طرح ریزی کردند که بر پایه دو عقیده بنیادی استوار است: نخست اینکه اشخاص دچار این اختلال عزت نفس شکننده دارند، که تا حدودی به این علت است که سعی می‌کنند باور استثنایی بودن خود را حفظ کنند و دوم اینکه، اهمیت تعاملات بین شخصی برای آنها به خاطر کمک به عزت نفس است نه به خاطر دست یافتن به نزدیکی و صمیمیت. به عبارت دیگر، آنها در بند هدف حفظ تصویری باشکوه از خودشان هستند، و این هدف بر تجارب آنها سایه می افکند. کارهای مورف و رودوالت از این حیث که آن‌ها مطالعات آزمایشگاهی و پژوهشی طراحی کرده‌اند تا فرآیند‌های شناختی، هیجانی و بین‌شخصی مرتبط با اختلال شخصیت خودشیفته را تبیین کنند، کاملا منحصر به فرد است. مورف و رودوالت برای ارزیابی این عقیده که اشخاص دچار اختلال شخصیت خودشیفته سعی می‌کنند باورهای عظمت را در مورد خودشان حفظ کنند، مطالعات مربوط به سوگیری‌ها در شیوه ارزیابی اشخاص دچار این اختلال از خودشان در موقعیت‌های مختلف را بررسی می‌کنند. برای مثال، در مطالعات آزمایشگاهی، اشخاص دچار اختلال شخصیت خودشیفته جذابیت خود برای دیگران را بیش از حد بر آورد می‌کنند، و کمک‌هایشان به فعالیت‌های گروه را زیادی برآورد می‌کنند. («دیگران قطعا به من حسادت می‌کنند، من مسئول بیشترین سهم از پیشرفت‌مان در اینجا بوده ام. ») در برخی مطالعات، پژوهشگران به آزمودنی‌ها پسخوراند دادند که آنها در کاری موفق بوده‌اند (بدون توجه به عملکرد واقعی‌شان)، سپس از آنها خواستند دلایل موفقیت‌شان را ارزیابی کنند. در این نوع مطالعات، اشخاص دچار اختلال شخصیت خودشیفته، موفقیت را به توانایی خود نسبت داده‌اند نه به شانس یا اتفاق. بنابر‌این مجموعه‌ای از مطالعات حاکی از آن است که اشخاص دچار اختلال شخصیت خودشیفته سوگیری‌های شناختی دارند که به حفظ باورهای خودبزرگ‌بینی کمک می‌کنند. مورف و رودوالت برای ارزیابی اینکه اشخاص دچار اختلال شخصیت خودشیفته عزت نفس شکننده دارند یا نه، مطالعات مربوط به میزان وابستگی عزت نفس آنها به پسخوراند بیرونی را بررسی می کنند. برای مثال، وقتی به دروغ گفته می‌شود که آنها در یک آزمون IQ شکست خورده‌اند، بسیار بیشتر از دیگران واکنش پذیری نشان می‌دهند؛ همچنین، وقتی که گفته می‌شود در کاری موفق شده‌اند، باز هم واکنش پذیری بیشتری نشان می‌دهند. مورف و رودوالت استدلال می‌کنند که این آسیب‌پذیری عزت نفس آنها در برابر پسخوراند بیرونی از تلاش آنها برای حفظ تصوّری کاذب درباره خودشان نشأت می‌گیرد. بر طبق این نظریه، وقتی که اشخاص دچار اختلال شخصیت خود‌شیفته با دیگران تعامل می‌کنند، هدف اصلی آنان حمایت از عزت نفس‌شان است. این هدف به چند طریق بر طرز رفتار آنها با دیگران تأثیر می‌گذارد. نخست اینکه آنها تمایل به فخر فروشی فراوان دارند؛ این کار در آغاز تأثیر خوبی بر جای می‌گذارد، اما با گذشت زمان، دیگران فخرفروشی مکرر را منفی تعبیر می‌کنند (پائول هوس، ۱۹۹۸). دوم اینکه وقتی کسی دیگر که در کاری که با عزت نفس ارتباط دارد بهتر از آنان عمل می‌کند، وجهه آن شخص را خراب خواهند کرد، حتی اگر او مجبور شود با وجهه آنها نیز همین کار را انجام دهد. یعنی، تحسین شدن یا دست یافتن به موفقیت رقابتی، برای آنها مهم‌تر از صمیمی بودن با دیگران است. این چهارچوب، درک علت این موضوع را آسان می‌کند که چرا اشخاص دچار اختلال شخصیت خود‌شیفته کارهایی می‌کنند که باعث سردی و بیزاری دیگران می‌شود؛ علاقه اصلی آنها «بردن» است نه دستیابی به صمیمیت و حفظ آن.

مدل روان شناسی خود

هینز کوهات، نوعی نظریه تحلیل روانی به نام روان‌شناسی خود را پایه گذاری کرد که آن را در دو کتاب تحلیل خود(۱۹۷۱) و بازسازی خود(۱۹۷۷) شرح داد. کوهات خاطرنشان کرد که شخص دچار اختلال شخصیت خودشیفته، در ظاهر، خود والابینی چشمگیر،‌ خودشیفتگی، و خیالات مربوط به موفقیت نامحدود را نمایش می‌دهد. اما طبق نظریه پردازی کوهوت این ویژگی‌ها عزّت نفسی بسیار شکننده را پنهان می‌کنند. به عقیده کوهات، خود در اوایل زندگی به شکل یک ساختار دو قطبی، با بزرگی و عظمت نارس در یک قطب و بیش آرمانی سازی مشروط دیگران در قطب دیگر، پدید می آید. وقتی که پدر و مادر با احترام، صمیمیت و همدلی به کودک پاسخ می‌دهند، حس بهنجار ارزش خویشتن را به فرزند هدیه می‌کنند. شکست در کسب عزت نفس سالم زمانی روی می‌دهد که پدر و مادر با تایید و پذیرش به نمایش‌های کودک در خصوص قابلیت و شایستگی اش واکنش نشان نمی‌دهند؛ یعنی به کودک به عنوان ابزاری برای پرورش عزت نفس پدر و مادر بها می‌دهند، نه به خاطر ارزشمندی خود او. این کودکان در پذیرش کمبودها و معایب‌شان مشکل خواهند داشت. به عقیده کوهات این نقایص در پایه ریزی خود پنداشت سالم، باعث پیدایش اختلال شخصیت خود شیفته می‌شود. اشخاص دچار اختلال شخصیت خود‌شیفته، در بزرگسالی می‌کوشند تا از طریق جستجوی پایان‌ناپذیر عشق و تایید از جانب دیگران به حس خودارزشمندی‌شان کمک کنند. این مدل گرچه با نفوذ بوده است، پژوهش اندکی برای آزمودن آن انجام شده است.اختلال شخصیت نارسیستیک نتیجه نقص در ساختار «خود» است؛ یعنی «خود» ی انعکاس نایافته که در جست و جوی موضوعی آرمانی است. نقص در ساختار «خود»، از نقصان ها و کمبودهای دوران کودکی ناشی می شود. در دوران کودکی برای جبران یا پوشش نهادن بر این نقایص، ساختارهای ثانوی ایجاد می شوند.

اختلال شخصیت نارسیستیک نتیجه نقص در ساختار «خود» است؛ یعنی «خود» ی انعکاس نایافته که در جست و جوی موضوعی آرمانی است. نقص در ساختار «خود»، از نقصان ها و کمبودهای دوران کودکی ناشی می شود. در دوران کودکی برای جبران یا پوشش نهادن بر این نقایص، ساختارهای ثانوی ایجاد می شوند.

علت خودشیفتگی

نظریهٔ روان‌پویشی

بر این اساس صفات شخصیتی اختلال شخصیت خودشیفته، در فرزندان والدینِ سرد و بی‌عاطفه، که به ندرت موفقیت‌های کودک را ستایش می‌کنند، به وجود می‌آیند. این گونه والدین موفقیت‌های کودکان را معمولا بی‌ارزش می‌دانند و ترجیح می‌دهند درباره موفقیت‌های خودشان حرف بزنند. در اثر این تجربه‌ها، کودکان برای مقابله با احساس بی‌ارزشی، نارضایتی، و عدم پذیرش خود، سعی می‌کنند راه‌هایی پیدا کنند. یکی از روش‌ها این است که به خود دلداری دهند و خودشان را متقاعد کنند که فردی باارزش و بااستعداد هستند. محصول نهایی این فرایند، فردی است بدون اعتماد به نفس که درباره استعدادها و موفقیت‌های خود دایماً به دنبال جلب توجه است، نسبت به دیگران بی‌عاطفه و بی‌اعتناست، زیرا در کودکی زندگی با والدین سرد و بی‌عاطفه را تجربه کرده است. آنچه این نگرش را تأیید می‌کند گذشته افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته است، زیرا اکثر آنها قربانی بدرفتاری و غفلت بوده‌اند. اما بدرفتاری و غفلت در دوران کودکی شرط کافی برای ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته نیست، و بعضی روان‌شناسان بالینی اعتقاد دارند که محبت بیش از حد والدین و رفتار بیش از حد مثبت آنها باعث می‌شود که فرزندان بیش از حد به خود مطمئن شوند و باورهای غیرمعقول و خودبزرگ بینانه به وجود آورند. جالب اینجاست که شواهد تصادفی نیز تأیید می‌کنند که اکثر افراد مبتلا به خودشیفتگی اولین فرزندان یا تنها فرزندان خانواده هستند، زیرا در این حالت، والدین برای رسیدگی به فرزندان وقت و توجه بسیار زیادی به کار می‌برند

روزهای باقی مونده رو بشمر

این روزا اینقدر احساس می کنم فرصت کمی برای زندگی واسم باقی مونده که وسواس نخوابیدن گرفتم. یه نگاهی به کتابهایی که نخوندم میندازم، هدف هایی که قراره تا چندماه دیگه بهش برسم رو مرور می کنم و دفترم رو ورق می‎زنم.

بلند میشم اتاقم رو تمیز می‎کنم. جای وسایل رو عوض می‎کنم. تنگ شیشه ای که توی اون صدف‎های دریایی رو ریختم، آبش می‎کنم. میذارمش پشت پنجره. کتابهام رو مرتب می‎کنم. حالا خیالم راحت میشه که اتاقم دوباره تمیز شد و میشه با خیال راحت بشینم و دوباره پای لب تابم چای بخورم و ادامه‎ی کارهام رو انجام بدم.

شب شد. دلشوره می‎گیرم اما باز سعی می‎کنم به خودم مسلط بشم و بخوابم. اما بازم خوابم نمیبره. شبا مثل ارواح گاهی توی خونه راه میرم. همه خوابن و من هنوز بیدار! کم کم به فکر میفتم برم یه قرص بخورم تا چندساعت بتونم بخوابم. اما بازم خوابم نمیبره.

فردا میشه و منم و کلی کار نکرده! ساعت چنده؟ هشت صبح؛ امروز حال ورزش کردن ندارم. بس که شبا نمیخوابم. اما خوب دیشب تصمیم گرفتم فردا صبح بلند شم و برم پارک بدوم.

چایی میریزم واسه‎ی خودم. با خودم فکر می‎کنم قراره چه کار کنم. امروز کلاس زبان دارم. خوشحال میشم. چون تفریحی که با بودنش همیشه شادم. خصوصا اگه استادم خوب باشه، با کلی انرژی میرم سرکلاس.

دوستم زنگ میزنه. فردا باید برم دانشگاه. دوباره یادم از هدف‎هام میاد و روزهایی که مونده تا به اونها برسم رو می‎شمرم. وقتی خدا حواسش به منه، بازم پرانرژی میشم. بازم امیدوار میشم به ادامه دادن مسیرهایی که واسم انتخاب کرده.

من هیچ‎وقت از ادامه دادن مسیرم مایوس نشدم. همیشه ادامه دادم. همیشه احساس می‎کنم کارهای بزرگی واسه‎ی انجام دادن هست که من باید اونها رو حتما انجام بدم.

وقتی به هدفهام فکر می‎کنم، دیگه هیچ چیزی واسم مهم نیست. فکرهای بیخود رو میندازم دور و دایم میگم خدایا کمکم کن. من باید بتونم از فرصت های باقی مانده ی عمرم بهترین استفاده رو بکنم.

پس من هنوز امیدوارم. خوشحالم. لبخند میزنم. شادم و....

به خودتون و به اهداف تون فکر کنید. همیشه نعمت‎هایی هست که بشه در موردش فکر کرد و بابتش هزاربار خدارو شاکر بود.

دوست تون دارم. تا فردا دوباره واستون مینویسم...

سرطان قضاوت نگیریم!

حتما شما هم مثل من بسیار دیده‎اید کسانی را که در شرایطی، بدون آگاهی از تمام جوانب قضاوت شده‎اند یا قضاوت کرده‎ایم و زمانی که از حقیقت ماجرا مطلع شدیم چقدر پیش خودمان شرمنده شدیم و یا حداقل اگر هم شرمنده نشدیم، از خدا باید خجالت می‎کشیدم که شاید هم نکشیدیم. نکته‎ی بدتر ماجرا اینجاست که ما زمانی که شروع به قضاوت دیگران می‎کنیم کاملاً مصداق این جمله‎ی معروفی می‎شویم که کور خود و بینای دیگران نباشیم!

متاسفانه یکی از خطاهای رفتاری که همه‎ی ما گهگاهی به آن مبتلا شده‎ایم، قضاوت دیگران است و کما اینکه همین خطا، باعث به وجود آمدن خطاهای دیگر هم می‎شود. مثل سخن‎چینی، غیبت، دروغ، تهمت، نفاق، افکار منفی در مورد آن شخص و ... .

و البته که باز نقطه‎ی دردناک‎تر ماجرا آنجاست که وقتی شخصی که مورد قضاوت واقع‎شده، از قضاوت ما مطلع می‎شود، چقدر ممکن است باعث دلخوری و به وجود آمدن کینه و ناراحتی شود و اگر ما به دنبال اثرگذاری روی دیگران هستیم و تمایل داریم بتوانیم افکار و عقاید مثبت‎مان را به دیگران انتقال دهیم، این برای ما نقطه‎ی منفی خواهد شد و البته که خداوند نیز وقتی ببیند شما اینگونه دچار قضاوت ناصحیح در مورد دیگران شد‎ه‎اید، همانگونه که به شما نفوذ و اثر تاثیرگذاری را عطا کرده، به همان نسبت نیز شما را از اثرگذاری محروم خواهد کرد.

در این شرح مختصر امکان باز کردن ماجرا و تمام داستان نیست. اما همین‎قدر می‎گویم که حواسمان باشد چه کسی را و چطور قضاوت می‎کنیم که در نزد خداوند، افراد به اندازه‎ی تقربی که دارند، اگر به اشتباه و تنها از روی دیدگاه و نظرات سلیقه‎ای ما قضاوت شوند، قطعا آسیبش نصیب خود ما خواهد شد.

چه خوب است قبل از قضاوت‎های سطحی دیگران، ابتدا با خود فکر کنیم که حتماً پشت تمام چیزهایی که ما در موردش دچار قضاوت شده‎ایم، پرده‎های پنهانی وجود دارد که ما از آن کاملاً بی‎خبریم.

کور دیگران و بینای خود باشیم

همان طور که خداوند در سوره ی حجرات آیه 12 قرآن کریم فرمود:

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا ...

ای اهل ایمان، از بسیاری پندارها در حق یکدیگر اجتناب کنید که برخی ظنّ و پندارها گناه است

و هرگز (از حال درونی هم) تجسس نکنید ...

 

 

رونوشت 6- انسان‎های موفق، فرصتی برای اهمال‎کاری ندارند....

جان سی ماکسول یکی از نویسندگان حوزه‎ی رهبری و روان‎شناسی می‎گوید:

هر روز در آزمون تعهد شرکت کنید. برای مثال اگر می‎خواهید ورزشکار موفقی شوید اما هر روز تمرین نمی‎کنید، این تعهد نیست.

عمل کردن به آنچه در قبال آن به خود تعهد داده‎اید یعنی اینکه شما توانسته‎اید در آزمون موفق شوید.

یکی از عادت‎های انسان‎های موفق، عادت به سحرخیزی است. همواره این نکته باید یادمان باشد که موفقیت در راحتی نیست. منتها بعضی هستند که خودشان را عادت به سختی داده‎اند و هیچ‎گاه از آن فرار نکرده‎اند. چرا که آموخته‎اند در تحمل همه‎ی سختی‎ها، موفقیت‎های فراوان نهفته است. باید این پنبه را از گوشمان بیرون بیندازیم که موفقیت یک شبه به دست می‎آید. هیچ چیز به اندازه‎ی استمرار و مداومت داشتن در ایجاد عادت‎های مثبت نمی‎تواند تضمین‎کننده‎ی موفقیت برای ما باشد. حال موفقیت در هر زمینه‎ای که ما آن را تعریف کرده‎ایم.

اگر سحرخیزی ابتدا برایتان سخت است، با خودتان تعهد ببندید که دوروز در هفته را صبح زود از خواب بیدار شوید و به فعالیت‎های مفید مشغول شوید. ادامه دادن این فعالیت‎ها به مرور در شما انگیزه و شوق بیشتری ایجاد می‎کند و همین سبب می‎شود تا بعد از مدتی هر روز سحرخیز باشید.

نکته‎ی مهم بعدی، داشتن همنشین خوب و موفق است. همنشینی که خودش عادت‎های مثبت را در خود ایجاد کرده است و می‎تواند به شما در این امر مهم کمک کند. یادمان باشد زندگی میدان مسابقه است در میدان مسابقه هر ثانیه توقف، یعنی هزارثانیه دیگران از تو جلوترند! پس حواسمان باشد در این مسابقه، جا نمانیم...

مینا نیک سرشت

 

 

 

 

 

خودت را دوست داشته باش

احساس خوشبختی را زندگی کنیم